DE BINNENWEG

LOMMERRIJK WANDELPAD, TOEGANGSWEG NAAR ORANJEWOUD

STICHTING ORANJEWOUD HISTORIE

DE GESCHIEDENIS VAN DE BINNENWEG

De Binnenweg was vroeger een van de belangrijkste – in elk geval de kortste – route naar het centrum van Oranjewoud. Toen heette het echter ‘Korflaan’, een ‘lommerlijk wandelpad’ van Heerenveen naar Oranjewoud. De grote foto hierboven is de Korflaan, in 1915 geschilderd door Klaas Krikke. Een groot deel van het Korflaantje is als zodanig nog steeds herkenbaar. Overigens komen we ook de naam ‘Middenpad’ tegen…

De Binnenweg

De Binnenweg loopt vandaag de dag vanaf de ‘Hoflaan’, het begin van de parkeerplaats bij de begraafplaats, tot aan de ‘Parkweg’ bij Hof van de Koning maar liep in eerste instantie van de voormalige Rijksweg ‘Burgemeester Falkenaweg’ (tegenover de Rottumerweg, naast café Huis ten Woude) naar en langs de algemene begraafplaats en vervolgens langs het voormalige zwembad tot de ‘Straatweg naar Oranjewoud’, de latere Koningin Julianaweg. Vanaf begin zestiger jaren hoorde ook wat nu ‘Parkweg’ is – met de bebouwing van de voormalige weidegrond – tot de Binnenweg (nr. 8 t/m 12) en ook de Faunasingel werd meegeteld in de huisnummering van de Binnenweg. Besluit naamgeving van 31 oktober 1935, 20 januari 1984 en 26 november 1996.

Het vroegere stuk in Oranjewoud, vanaf de fietstunnel in rijksweg 32 tot de ‘Koningin Julianaweg’, is bij besluit van B&W van 20 januari 1984 vernoemd in ‘Cissy van Marxveldtlaan’. De ‘Binnenweg’ werd door de naam ‘Woudsingel’ onderbroken. Om aan deze onlogische naamgeving een eind te maken werd bij hetzelfde besluit van 1984 dit deel van de ‘Woudsingel’ ook ‘Binnenweg’ genoemd, terwijl het eerste deel van de ‘Binnenweg’ de naam ‘Hoflaan’ kreeg. Het is een oud binnenpad, dat vanouds onder andere (lees verder op deze pagina) onder de naam ‘Binnenweg’ bekend stond.

Op de kaart van Schotanus/Halma van 1718 komt het eerste deel van de weg (vanaf de tegenwoordige ‘Burgemeester Falkenaweg’ ongeveer tot de tegenwoordige begraafplaats, aangelegd plm. 1920) reeds voor. Op de kaart van Eekhof van 1848 is ook de rest opgenomen onder de aanduiding ‘Laan van het Woud’.

Het karakterestieke boerderijtje van de familie Roffel op het kruispunt met de Van der Sluislaan. De Binnenweg was toen net geasfalteerd.

Het ‘Oranjewoudster voetpad’ versus het ‘Korflaantje’…

Binnenweg??

In ons onderzoek naar de geschiedenis van de Binnenweg komen we heel veel andere namen tegen, waarmee dezelfde of in elk geval een deel van de huidige Binnenweg werd bedoeld. Zo komen we ‘het Oranjewoudster voetpad’ tegen, maar ook het ‘Singeltje’ of het ‘Woudster Singeltje’ en ‘Woudlaan’, ‘Korflaantje’, ‘Vrijerslaantje’ en ook ‘Middenpad’ en ‘Laan van het Woud’ (bent u er nog?). 

Uiteindelijk behoren al deze namen tot de geschiedenis en heet de weg nu uiteindelijk kortweg ‘Binnenweg’. Alhoewel, er is nog een paar jaar lang voor een tussenoplossing gekozen, want de Raad van Heerenveen stemde, zo valt te lezen in de krant van 1 november 1935, voor een tussenoplossing (om toch maar ‘Woud’ aan de naam te verbinden, wat commercieel wellicht beter was??). Met een krappe meerderheid koos de Rood voor de naam ‘Woudster Binnenweg’ (lees meer…)

De speeltuin van café Halfweg omstreeks 1935
De achterkant van café Meester in 1920, nog met schuur die vlak hierna werd afgebroken. Links is het 'Woudster singeltje' te zien (in westelijke richting) en op de achtergrond de Rijksstraatweg (nu Burg. Falkenaweg). Schilderij door H. Krikke.

De kortste route naar Oranjewoud

Wil je vanuit Heerenveen naar Oranjewoud, dan is het ‘Oranjewoudster voetpad’ de kortste weg…

Vanuit Heerenveen kon je vroeger – uiteraard te voet – naar Oranjewoud komen door het ‘Oranjewoudster voetpad’ te volgen. Dit pad liep vanaf café Huis ten Woude, dit etablissement (ook bekend als ‘Arend Meester’) was gelegen aan de oostzijde van de huidige rotonde Rottumerweg/Oranje Nassaulaan, over de ‘Hoflaan’ bij het ‘Hof’ – de openbare begraafplaats – langs en dan via de Binnenweg. Voor de Van der Sluislaan linksaf en dan rechtdoor (in die tijd waren er nog geen autowegen!). Uiteindelijk kwam je dan in het centrum van Oranjewoud voor een bezoek aan de uitspanningen De Tent en de buitens Oranjewoud en Oranjestein.

Vandaag de dag is dit nog steeds de kortste route naar Oranjewoud. Alleen fietsen is op het noordelijke gedeelte toegestaan…

Als de reiziger dan halverwege toe was aan een rustpauze, was er ‘halverwege’ het latere café ‘Halfweg’. In de beginjaren, rond 1860, dreef F.H. Jonkman hier een klein boerderijtje. Hij zag kennelijk brood in de verstrekking van verfrissingen als melk en thee aan de dorstige wandelaars. Zo ontstond hier een ‘melksalon’ of ’theehuis’. Later zette de weduwe van Jonkman de salon voort en droeg deze ‘Rust voor wandelaars’ over aan zoon Jolle Reitses Kunst. Die beveelt o.a. in de Hepkema (de regiokrant) van juni 1985 voor de bezoekers van Oranjewoud zijn ‘melkinrichting Halfweg’ aan. De prijs voor een glas melk bedroeg ‘slechts 3 cent’! Halfweg fungeerde tevens als pension.

Het Korflaantje

Ook interessant is het pad wat nu nog – vanuit richting-noord – het noordlijke deel van de Binnenweg vormt – tussen het dierenpark en de begraafplaats en vervolgens als voetpad parallel loopt aan de Binnenweg. Het Korflaantje werd in 1902 door dhr. Geert Korf aangelegd als ‘mooie wandellaan’ en vormde oorspronkelijk de verbinding tussen het centrum van Heerenveen – vanaf de Nieuwburen – en het centrum van Oranjewoud. Lees meer over de naamgever, dhr. Korf

Bert Kuiper schrijft in zijn herinneringen aan het zwembad van Oranjewoud het volgende: “Met het hoofd der o.l. school no. 4 te Heerenveen vooraan, fietsten wij, leerlingen van klas 6 van de latere van Maasdijkschool op een ochtend in juni 1962, langs het Kuperusplein het aan twee zijden begroeide Korflaantje in. Dit schelpenpaadje werd slechts bij het kerkhof onderbroken door een bruggetje. Meester van der Walle vervolgde vandaar zijn route langs het tweede deel van deze lommerrijke laan, genoemd naar een notabele Heerenveener van rond de eeuwwisseling.
Bij een haakse bocht kon je rechts een verharde weg inrijden of links langs twee kleine “Wâldspultsjes” afbuigen richting restaurant Tropenfauna. Deze uitspanning werd destijds gerund door de familie Vink. Tennissers van de tennisvereniging Oranjewoud sloegen tegenover het cafégedeelte graag een balletje op.

Het Korflaantje op een ansichtkaart 'Groeten uit Heerenveen'.
De fietstunnel vanuit het oosten. Aan de overzijde van de snelweg is 'de Koningshof' te zien.

De fietstunnel

Met de komst van de snelweg, zorgde een tunnel voor de verbinding west-oost.

Bert Kuiper vervolgt: “We moesten met onze fietsen aan de hand afdalen in een betonnen, wat naar urine stinkende, bekraste en vol graffiti ‘versierde’ onderdoorgang, die een veilige route garandeerde naar het zwembad aan de overzijde van de rijksweg. Boven je passeerden ondertussen auto’s met snelheden van 60, 80 of 100 km. per uur. De rage van het nummerborden opschrijven speelde zich in de jaren er voor af. Want vanaf 1962 begonnen andere interesses te kiemen.

Weer opklimmend aan oostelijke zijde trokken wij onze fietsen met de banden in een betonnen geleidingsgeultje omhoog. Voor je ontwaarde zich langzaamaan ten linken zijde enkele wit geverfde gebouwtjes met een toegangshek ertussen. De onecht kleurende oranje sierduiven zochten voor de ingang van het vogelpark Tropenfauna naar geschikt grit om hun zaden inwendig te malen. Het park werd destijds beheerd door vader en zoon van de Vink-familie. (Ik vond die familienaam toen al toepasselijk!)”

Tips of meer informatie?

Graag! Uw bijdrage is zeer welkom. Neem contact met ons op.