De houten woning is sinds 1998 een rijksmonument.
Gegevens bouw
De bouwaanvraag voor de woning is van 12 augustus 1920.
Aanvrager is Mr. T. Binnerts, advocaat te Heereneen.
Architect: Gecombineerde Hout- en Massiefbouw, Bouwbureau Jos. Souren te ‘s-Gravenhage.
Nijskjirrich
Het houten huis is gebouwd, of liever gezegd in elkaar gezet in 1920.
Het heeft een plattegrond van ca. 7.5 x 7.5 m. en is op een trasraam van bruine klinkers geplaatst waardoor het vrij hoog staat. Het huis is van het type houtmassiefbouw. De aftimmering is van naaldhout.
De kleurstelling is bijzonder; de horizontale elementen zijn Ossenbloedrood, de verticale elementen Okergeel en de raampartijen zijn met Loodwit geschilderd.
De woning heeft één bouwlaag en een kapverdieping onder een overstekende wolfskap. Het dak is met riet gedekt. De eerste woonlaag is betimmerd met horizontale planken in potdekselstijl, ze zijn deels uitgefreesd waardoor de verticale planken in de uitsparingen passen en de stijlen afdekken. Tussen de stijlen zijn 12-ruitsvensters geplaatst, ritmisch geleed door deze stijlen. De geveltoppen bestaan uit okergele verticale rabatdelen. Deze verspringen in lengte waardoor er een kartelrand ontstaat die iets oversteekt. De kartelrand wordt geaccentueerd door een witte bies. De luiken en de buitendeuren zijn in Amsterdamsgroen geschilderd met witte accenten.
De houtverbindingen zijn in de fabriek gemerkt met Romeinse cijfers. Vroeger werd alles ter plekke op maat gemaakt waardoor de diverse onderdelen niet uitwisselbaar waren.
Het woonhuis is sinds 1998 een rijksmonument: monumentnummer 510498
Geschiedenis
Het huis werd gebouwd in opdracht van T. Binnerts te Leeuwarden. Hij gaf het de naam ‘Landhuis Schoterland’. De naam ‘Het Hoge Dak’ is rond 1926 aan het huis gegeven door de tweede eigenaar, de familie Venhuis.
Het is ontworpen door bouwbureau Jos Souren, Bachmanstraat 6 in Den Haag. Het bureau liet het bouwpakket vermoedelijk maken in zuid-oost Duitsland of in Tsjecho-Slowakije. Het is op een treinwagon naar Nederland vervoerd. Plaatselijke timmerlieden stelden het samen op de ‘Straatweg naar Oranjewoud’.
Het huis is waarschijnlijk gemaakt als vakantiewoning met de bedoeling dat het ongeveer 25 jaar mee zou gaan.
Het werd na zes jaar verkocht aan J.G. Venhuis, biologieleraar aan de H.B.S. te Heerenveen.
De familie Venhuis heeft er tot 1992 gewoond. Sindsdien zijn wij de bewoners.
Bij toeval hoorden we dat dit huis te koop stond. We kennen het huis al ons hele leven. Bij zondagse uitstapjes naar de Overtuin kwamen we er als kind al langs en het sprak altijd tot onze verbeelding.
Voor de familie Venhuis had het huis een grote emotionele waarde en men was bang dat de nieuwe eigenaar het zou laten afbreken vanwege het achterstallige onderhoud. Dat is gelukkig niet gebeurd.
Een aantal jaren zijn we bezig geweest om “Het Hoge Dak” te restaureren en sinds 1998 is het een rijksmonument.
Werkzaamheden
Toen we het huis kochten was het aan een stevige onderhoudsbeurt toe. Voorzieningen als elektra, gas en verwarming waren er nauwelijks, het verfwerk was er zeer slecht aan toe. Maar toch waren we blij dat alles in originele staat was.
In de badkamer hing een grote koperen geiser met open vuur! De geiser is naar het museum van de gasfabriek gegaan. Een oude Nortonpomp, die aangesloten was op de welput en zorgde voor stromend water, was al verdwenen. Maar de welput was nog in goede staat en wordt nu dagelijks gebruikt voor de tuin.
Tijdens onze werkzaamheden kregen we veel toeloop, zowel bekenden als onbekenden wilden wel eens in het ‘Pippi Langkoushuis’ kijken. Veel mensen kenden het van uitstapjes naar Oranjewoud.
Door de jaren heen pakten we stukje bij beetje het hele huis aan. Wij werden plotseling grootafnemer van de verfhandel en de aannemer heeft ook de nodige facturen geschreven. De ongediertebestrijding mocht ook nog wat verdienen. Hoewel wij dol zijn op elke vorm van leven, boktor en andere liefhebbers van hout kunnen we hier niet gebruiken.
We hebben een professionele houtbewerkingmachine gekocht om de houten lijsten,rabatdelen en vensters te restaureren of te vervangen. De originele scharnieren en raamklinkjes zijn opnieuw gebruikt. Kapot hang- en sluitwerk hebben we vervangen door materiaal wat we in o.a. in Tsjechië, Polen en Turkije hebben gevonden. Daar wordt dergelijk materiaal nog steeds gebruikt.
Het klimaat in de woning is perfect, zomers koel en ’s winters knus. De isolatiewaarde is niet al te hoog, de wanden bestaan uit hout, een beetje isolatie en een soort fermacel met stuclaag. Er is dus voldoende luchtverversing door de iets tochtende sponningen.
We hebben vaak het gevoel dat we op vakantie zijn omdat we de vogeltjes binnen horen fluiten. Het nadeel van hout en riet is de verzekeringspremie. Verzekeren bleek in eerste instantie erg moeilijk maar bij een gespecialiseerd kantoor is het toch gelukt.
Het houtwerk van buiten wordt vies door invloed van het weer en luchtvervuiling. Eens per jaar wassen we het hele huis met water en afwasmiddel. Deze wasbeurt is goed voor het hout en je ziet zo eventuele mankementen
Interieur
Van binnen is het huis kleiner dan het aan de buitenkant doet vermoeden.
Door de grote hoeveelheid raampjes zijn er weinig blinde muren, het voordeel is dat licht aan alle kanten binnen kan komen en je een mooi uitzicht op de tuin hebt.
De tuin
De tuin heeft een oppervlakte van ca.1250 m2. Het heeft min of meer de oorspronkelijke indeling. Het is vooral een nutstuin met groente, fruit en kruiden.
Er groeien veel stinzenplanten. De oude fruitbomen (Bramley’s Seedling en Tulpenappel), dragen nog steeds veel vruchten.
Door zoveel mogelijk biologisch te werken proberen we allerlei dieren te lokken.
We krijgen visite van veel soorten vogels en insecten. Ook egels, padden en soms een eekhoorntje komen langs.
De takkenwal is een schuilplaats voor veel dieren. In de erfafscheiding van kokosvezels maken veel vogeltjes hun nest.
We hebben een echte dierentuin, in de tuin scharrelen de haan en de kippen vrij rond. We voeren ze één keer per dag, de rest vinden ze in de tuin. De eieren moeten we scharrelen. Het is elke keer een verrassing waar ze zijn gelegd.
Onze poes Lola heeft haar jachtterrein in onze tuin. Haar menu bestaat uit muizen, insecten en vogels. Maar het is vooral een huispoes.
Wij
Zwaantje houdt van koken en gebruikt daarvoor regelmatig kruiden en groenten die in de tuin groeien. Van de tuinvruchten maakt ze jam.
Als het mooi weer is zet ze deze jam te koop aan de weg.
Jan heeft als hobby houtbewerken en houdt van Jugendstil, Charles Rennie Mackintosh is zijn grote inspirator.
Allerlei meubels heeft hij zelf gemaakt. Het is ook altijd leuk om de buurtkinderen te helpen bij hun knutselprojecten.
Speuren
Ons huis komt vermoedelijk uit Zuidoost Duitsland, daarom gaan we er graag naar toe. Maar ook in de omliggende landen komen we graag. We zien er veel woningen die op de onze lijken. Daar vinden we ook authentieke zaken die we kunnen gebruiken. In Tsjechië hebben we enkele raamklinkjes gevonden op een vuilnisbelt, van exact dezelfde gietmal als onze klinkjes.
Zelfs op Sardinië vonden we iets en op een markt in Turkije hebben we fitsen gevonden, die zijn hier niet makkelijk te vinden. Een fits is een soort inslagscharnier die in ons huis de opdek-ramen naar binnen laten draaien.
We speuren regelmatig op het net en in archieven om een soortgelijk huis te vinden. Tot op heden is het niet gelukt.