STICHTING ORANJEWOUD HISTORIE

CAFÉ OORD

Café Oord was een echt dorpscafé waar mensen even binnen wipten om wat te drinken, even gezellig te zitten of een kaartje te leggen. Het was het middelpunt on het dorp. Tal van verenigingen maakten gebruik van de zaak en er vonden tal van club- en feestavonden plaats.

Oord, lunchroom, logement, café, slijterij

“Bezoekers van ’t Oranjewoud, gij die een ogenblikje stilhoudt, gij die een frisse dronk bekoord, treedt binnen in het gastvrije oord”

In 1934 bouwt Gerrit Oord senior het pand aan ‘de Straatweg 179′ te Oranjewoud, waarin tevens een handel in en herstel van rijwielen en motoren was gevestigd, verbouwd tot lunchroom en wordt de noordzijde een veranda aangebouwd. Een bord met bovenstaand gedicht heeft jarenlang boven de ingang van de serre gehangen. Het gedicht is geschreven door de heer Noach, indertijd leraar aan de RHBS te Heerenveen.

In 1939 werd de zaal bijgebouwd en in 1958 volgde Gerrit junior zijn vader op. Toendertijd kende Oranjewoud vier horecabedrijven. Het dorp was echt een toeristische attraktie en trok veel dagjesmensen. Met name de grote speeltuin bij Tjaarda, het doolhof en de uitkijktoren Belvedere waren grote trekpleisters voor schoolreisjes uit het hele land. Vakantievieren zoals heden ten dag gebruikelijk is was er niet bij. Mensen trokken met het hele gezin op de fiets ergens naar toe en vertoefde daar zo’n hele dag.

Café Oord in de 70er jaren
Gerrit en Anneke Oord achter de toog van het gezellige café bij het afscheid van "De Heidebloem"

Fijne jaren

Gerrit en Anneke kijken met plezier terug op “Fijne jaren aan de Prins Bernhardweg”

Eén van de oudste verenigingen is de sociëteits-kaartclub “De Heidebloem”. Maar ook een aantal kaartclubs, de damclub Oranjewoud, de motorclub MTCM en de plattelandsvrouwen waren jaren lang vaste bezoekers van het café. De stamgasten waren vooral oudere klanten “die zich in de moderne cafés en bars niet zo thuisvoelen” aldus de scheidend kastelijn in een interview met de krant in april 1987. “Want zeg nu zelf, de jeugd wil graag luide muziek, maar de oudere gasten komen om even te praten.

De jeugd is erg veranderd aldus de heer Oord. “Persoonlijk vind ik het niet meer zo gezellig als voeger. Er wordt veel meer vernield. Vroeger gebeurde er ook wel ‘ns wat, maar niet in die mate. Dat was ook de reden dat we zijn gestopt met de dansavonden tijdens de paaskermis. We hadden altijd een grote danstent op het terrein staan en trokken vaal publiek. Op een gegeven moment kon het niet meer omdat er veel kapot ging. Voor ons was toen de lol er af. Trouwens het hele uitgaanspatroon is veranderd. Men gaat nu pas om een uur of elf uit. Ook voor ondernemers is het caféleven in 25 jaar heel anders geworden”, zo verteld de scheidende kastelein.

Met hulp van de kinderen en familie hebben Gerrit en Anneke Oord de zaak altijd gedreven, maar het vele werk kwam hoofdzakelijk op het echtpaar neer. Feest- en toneelavonden, de vaste clubs, bruiloften en partijen, maar zelfs kerkdiensten en soms ook begravenissen, kortom een heel scala van gebeurtenissen werd verzorgd. Gerrit Oord genoot altijd het meest van de uitvoeringen van de schooljeugd, de dagen van Mr. Duisterhoutschool en de jaarlijkse bijeenkomst van de VOGG (vereniging van ouders van geestelijk gehandicapten).

Wat er ook gebeurde in het dorpscafé, altijd werd getracht om het de mensen zoveel mogelijk naar de zin te maken. Dat mensen tevreden de deur uitgingen was voor beiden een groot compliment. Het mooiste was volgens Gerrit Ooord wanneer de mensen zeiden “It is krekt sa gien as wy tocht hiene”.

In 1986 valt het doek voor ‘café Oord’ met de ‘verkoop op sloop’ en wordt het terrein door een projectontwikkelaar gekocht.

Oorsprong café Oord bij Gerrit Oord sr.

Voor het bij velen van ons bekende etablissement werd gerealiseerd, stond Gerrit Oord aan de basis van het succes van de onderneming. Maar niet als horecabedrijf. Want op 22 Juni 1926, komen we een advertentie tegen waarin G. Oord een motor te koop aanbied. Gerrit is dan net 21 jaar.

Gerrit Oord, een ondernemende ondernemer!

Gerrit Oord, geboren 5 mei 1895 te Heerenveen, als zoon van Andries Mintjes Oord, postbode, en Geeske de Haan. In het bevolkingsregister van 1910-1920 komen we hem tegen als rijwielhersteller. Hij staat dan ingeschreven op het adres Heidelaan 7a, vroeger 20/21, als niet verwant bij mevrouw Gatske Liemburg, waarschijnlijk als kostganger.

 

Het ondernemersbloed zit er al op jonge leegtijd in wat o.a. blijkt uit onderstaande advertentie en de foto van de reparatiewerkplaats van G. oord.

Op 22 Juni 1926, komen we een advertentie tegen waarin G. Oord een motor te koop aanbied. Gerrit is dan net 21 jaar.

G. Oord senior, of "Omke Gerrit" zoals de oud-fietsenmaker ook wel werd genoemd, bouwde de "eet- en drinkgelegenheid" verder uit. Gerrit Oord sr. overlijd in 1960 op 65-jarige leeftijd.

De handel beperkt zich echter niet tot rijwielen, motoren en auto’s zoals uit verschillende advertenties blijkt. De verkoop gaat zelfs over kippen, naaimachines en kinderwagens. Volgens mij zag de jonge ondernemer overal handel in. Dat het hem geen windeieren heeft opgeleverd blijkt wel uit het feit dat hij al op jonge leeftijd een huis kan laten bouwen.

Het is niet duidelijk wanneer hij de reparatiewerkplaats heeft laten bouwen en tot hoelang die bestaan heeft. Deze werkplaats zou op de hoek van de Straatweg-Heidelaan hebben gestaan.

In 1921 Laat de dan 26 jarige Gerrit Oord aan de Straatweg in Oranjewoud, op Kad. Knijpe B 2049, een nieuwe woning bouwen. Tot de afbraak in 1988 is het pand steeds bewoond geweest door een Oord.

Naast de IJsfabriek "De Zwaluw" (de vader van 'Hakse dy bakt se') stond het 'hok' waar fietsenmaker Gerrit Oord tot 1934 zijn werkzaamheden had. Hierna startte dhr. Oord met zijn Lunchroom
De woning, gebouwd in 1921, met uithangbord "GASOLINE MOTOR OILS", verwijzend naar de toenmalige nering van dhr. Gerrit Oord senior, rechts op de foto. Links op de foto is de uitbouw met garage van 1932 nog deels te zien.

Van garagebedrijf naar lunchroom

Het pand heeft uiteenlopende functies gehad in het begin van rijwielhandel en garagebedrijf tot in 1934 als café annex lunchroom

Het pand heeft uiteenlopende functies gehad in het begin van rijwielhandel, garagebedrijf, in 1934 café-lunchroom en wanneer in 1939 de zaak wordt uitgebreid met een bijgebouw-toneelzaal volgt na een moeizame procedure uiteindelijk een volledige vergunning door het overnemen van de vergunning van Trijntje Steensma- weduwe C. Blom, caféhoudster aan de Fok in Heerenveen.

Hoewel café Oord al jaren een bekende uitgaansgelegenheid was kwam de bloei van het bedrijf na de uitbreiding met het zalencomplex en is hier menige bruiloft en jubilea gevierd.

Café Oord, met de nieuwe serre

Tijdlijn van Oord

1921

Nieuwbouw

In 1921 vraag dhr. Gerrit Oord een bouwvergunning aan voor het ‘oprichten van een nieuwe woning aan de ‘Straatweg’. De bouwvergunning wordt op 7 september van dat jaar verleend.
1932

In 1932 wordt een werkplaats annex garage bij het huis aangebouwd.
1934

Verbouw pand Straatweg 179

In 1934 wordt het pand aan de Straatweg 179 te Oranjewoud, waarin tevens een handel in en herstel van rijwielen en motoren is gevestigd, verbouwd tot lunchroom en wordt aan de noord(weg-)zijde een veranda aangebouwd.

Gerrit Oord, rijwielhandelaar, dient een verzoek in voor de verkoop van zwak alcoholische dranken voor de ‘Noordelijke Beneden lokaliteit’ (hiermee werd waarschijnlijk de nieuwe veranda bedoeld). De vergunning ‘Verlof A’ wordt op 19 juli 1934 verleend.

1937

Aanbouw tweede serre

Aan de westkant van het gebouw wordt nu ook een serre gebouwd. Een jaar eerder vraagt Oord toestemming ook ook daar te mogen tappen. Hij heeft verlof ‘A’.
1939

Aanbouw met grote zaal

De zaken gaan zo goed dat Oord aan de achterkant van het pand (zuidzijde) een grote zaal laat bouwen.

Voor deze zaal moet een aparte vergunning worden aangevraagd.

1954

Vrouwenavond De Heidebloem

Op 26 februari 1954 wordt de ‘Vrouwenavond’ van “De Heidebloem” in zaal Oord gehouden.
1952

Vergunningen

Trijntje Steensma Wed. G. Blom caféhoudster wonende Fok 52 te Heerenveen, verzoek B&W van Heerenveen om haar verleende vergunning voor het schenken van sterke drank in het klein, over te schrijven ten name van Gerrit Oord, caféhouder, oud 57 jaar wonende te Oranjewoud , Koningin Julianaweg 64.
1953

Proces-Verbaal

Op 30 September 1953 constateert hoofdagent, tevens rijksveldwachter Nieuwland dat de heer Gerrit Oord, caféhouder te Oranjewoud, Koningin Julianaweg 64, tegen vergunning consumptie-ijs vanuit huis wordt verkocht aan publiek. “Wij vestigen er Uw aandacht op, dat hier sprake is van ‘Andere winkelnering’ waartegen de drankwet van 1931 zich verzet”, aldus het het proces verbaal.

Het betrof hier slechts verkoop van ijs. Maar de ondernemingszin van dhr. Oord was even eerder al op de proef gesteld met de ingewikkelde regelgeving op de vraag of er in de aangebouwde zaal nu wel of niet mocht worden gedanst. Zelfs de  hoofdinspecteur van de volksgezondheid te Den Haag werd per brief naar zijn zienswijze gevraagd.

1955

Vergunningen

Er werden niet zonder meer ‘volledige vergunningen’ verleend; veelal werden eerder afgegeven vergunningen overgenomen. Zo ook met de vergunning van Oord die eerder – in 1886 – werd verleend aan hotel Vernimmen in Heerenveen en in 1952 werd overgeschreven naar Cornelis Blom voor het pand Fok 52. Brief gemeente Heerenveen.
1957

Verbouw

In  1957 wordt het cafégedeelte verbouwd. Het adres is nu: Koningin Julianaweg 64.
1958

Overname

Een jaar later wordt het toneel in de grote zaal aangepakt en op 29 december neemt zoon Gerrit Oord de zaak over met goedvinden van de familie.

Op 4 maart 1960 overlijd Oord senior en vraagt Oord junior ‘bedoelde vergunning te willen overschrijven’.

1963

Nieuw adres

In 1963 wijzig het adres van opnieuw: het wordt nu Prins Bernhardweg nummer 8.

Tussen het cafégedeelte en de zaal worden nieuwe toiletten en een garderobe gebouwd.

1970

De Heidebloem

Op 2 december 1970 vind de eerste vergadering van “De Heidebloem” plaats bij Oord.
1986

Verkoop 'op afbraak'

In 985 vraagt Gerit Oord Jr. ontheffing aan van de ‘Drank en Horecawet’ aan waarmee het einde van ‘Café Oord in Oranjewoud’ wordt ingeluid. In1986 valt het doek voor ‘café Oord’ met de ‘verkoop op sloop’.
1987

Afscheid

“Veranderingen in Heerenveen en omgeving zijn er de laatste jaren te over. Neem nou café Oord in Oranjewoud. Menigeen heeft hier de foxtrot en de tango gedanst in de grote tent die tijdens de kermis in Oranjewoud naast het gebouw was opgesteld. Anno 1987 was het nog een knus bruin café. Juli 1989 was het veranderd in een ‘bungalowpark” aldus een krantenartikel uit die tijd.

Als in 1987 bekend wordt dat café Oord gesloopt wordt, vraagt Projectontwikkelaar Wolvega BV een bouwvergunning aan voor het oprichten van 4 woningen, 2 aan de Prins Bernhardweg 6 en 8 op de locatie van Café Oord en 2 aan de Princes Beatrixlaan 4 en 6.