De Joodse begraafplaats in Oranjewoud. In 1883 werd de eerste Jood hier begraven, nadat het kamp in Veensluis vol was. Het is een kleine, achter veel lommer aan het oog onttrokken begraafplaats, gelegen tussen de snelweg en de Lollius Ademalaan.
STICHTING ORANJEWOUD HISTORIE
JOODSE STENEN SPREKEN
In 1883 vond de eerste Jood hier zijn rustplaats
Overgenomen uit ‘SNEON EN SNEIN’ van 28 november 1981
,,Een lieve vrouw, kroon van haar man en een sieraad voor haar kinderen” Met dat van 33 anderen ligt haar stoffelijk overschot op de kleine, achter veel lommer aan het oog onttrokken begraafplaats achter rijksweg 32 in Oranjewoud. Hendrina Kramer, bloemrijk betreurd door haar familie, 86 jaar oud en gestorven ver van het aardse Jeruzalem, waarheen haar gebeden een leven lang verlangend uitgingen.
In 1883 werd de eerste Jood hier begraven, nadat het kamp in Veensluis vol was. Het waren gedeeltelijk arme sloebers vaak wonend in de stegen en sloppen van Heerenveen. De bij voorkeur ver van de bewoonde wereld gelegen dodenkampjes moesten met centen en stuivers worden betaald. Rijk had men het allerminst en de schatrijke baron de Rotschild in Parijs moest bijspringen om het voormalige stukje heide in Oranjewoud mee te bekostigen. Hij stuurde 100 franc…
De zerken zijn eenvoudig. Praal is er niet. De kleine gabber ligt begraven naast de jood die in de nering wel succes boekte. Sommige zijn gebarsten. Andere naar men aanneemt, door kwaadwilligen vernield. Zelfs na de oorlog zijn stenen spoorloos verdwenen. De Laatste jood, die in Oranjewoud ter aarde werd besteld was Nathan Smeer.
Afgelegen dodenakker
De gemeentetuinman is één van zeldzame bezoekers.
De afgelegen dodenakker is door de bebouwing opgeslokt. Uit piëteit werd een kleine groenstrook nooit bebouwd. Wie nu in Oranjewoud komt moet een paar keer nadrukkelijk vragen voor hij de verscholen begraafplaats vindt. De gemeentetuinman is er één van zeldzame bezoekers.
Israëlitische begraafplaatsen- er zijn er elf in Friesland- zijn na de oorlog bron van studie geworden voor wie zich in de geschiedenis interesseert. In de jaren zeventig gaf het Rijksarchief in Leeuwarden opdracht tot het systematisch onderzoek van alle zerken. Bij dit onderzoek zijn 1538 stenen geteld, gefotografeerd en daarna door Jacob Brilleman uit het Hebreeuws vertaald. Het resultaat van dit enorme stuk vertaalwerk met pen en vergrootglas ligt sinds 1975 gebundeld in klappers op het Rijksarchief.
Op deze kadastrale kaart is de oorspronkelijke toegangsweg (pad) naar de Joodse begraafplaats getekend.
Foto's van de Joodse begraafplaats in Oranjewoud
