Prins Bernhardweg 53

Vanaf 1949 wonen hier leden van de familie Broersma, eerst als huurder tot in 1960 Wytze Broersma eigenaar wordt. Hij is dan veehouder met daarnaast loonwerker en begint later ook nog en varkenshouderij.

We worden hartelijk verwelkomd door de bewoners Griet en Andries Broersma in het voorhuis, waar de houtkachel al uitbundig brandt: gezelligheid kent ook hier geen tijd. Andries blijkt tijdens ons interview een echte Oranjewoudster, want hij is hier “hikke en tein”, geboren en getogen.

De Prins Bernhardweg werd vroeger “Leidijk” en “Zandweg” genoemd, later Julianaweg, tot 1962, toen de bungalows werden gebouwd en de straten werden vernoemd naar de dochters van Koningin Juliana. Sindsdien loopt de Julianaweg richting Tjaarda en heet de linker afslag Prins Bernhardweg. Eigenlijk was dit het historische centrum van Oranjewoud. Je had er het postkantoor op nr. 18, bakker Iede de Jong op nr. 22, kolenboer Keimpema op nr. 20 en een café: ‘Kraantje Lek’. Voldoende reuring dus voor een hechte dorpsgemeenschap. Oranjewoud was toen al een toeristische trekpleister, want aan het eind van de weg rechts lag hotel Weener, met onder andere een grote glijbaan en dwaalgrot met spiegelzaal. Vanuit de tuin konden de Broersma’s zwaaien naar de kinderen in de draaimolen! Het hotel werd helaas in 1970 verwoest door brand.

Andries herinnert zich met plezier de late vijftiger en begin zestiger jaren. Op de hoek van de Prins Bernhardweg en de Krukmanslaan kwamen daar dorpsgenoten van alle leeftijden op mooie zondagnamiddagen heen om elkaar te zien en wat te kletsen. Klokslag 19 uur was iedereen rap weg: Sport in Beeld was op tv!

Iets verderop, in de Kruk (Krukmanslaan 9) stond het gymnastiekgebouwtje: het verenigingshuis “Rehoboth”. Het echtpaar Kamminga gaf daar gymnastiekles en elk jaar oefende de gymnastiekclub ‘De Jonge Spartaan’ daar voor de grote uitvoering. Deze vond altijd plaats in café Oord en werd groots afgesloten, aldus Andries, met de reuzenzwaai aan het rek door Durk de Vries. Hiermee was hij als het ware een van de voorlopers van Epke.

De buurt keek ook altijd uit naar de busreisjes, want op de Prins Bernhardweg woonde Harm Boelsma, die in Wolvega werkte als buschauffeur bij Lammert de Koe. Na een onderhoudsbeurt moest de bus wel even proefdraaien en daarna uitgeprobeerd worden. Dat kon dan mooi met een aantal dorpsgenoten op een zondag!

Er was nooit gedoe over stankoverlast

In 1877 werd de boerderij op de Prins Bernhardweg 53 verbouwd en verbeterd door de toenmalige eigenaar Age Bosman, veehouder. De geschiedenis voor 1877 is nog onbekend. Griet heeft de historie van het pand bij de gemeente Heerenveen boven water gekregen en zou nog wel bij Tresoar in Leeuwarden willen speuren naar gegevens over deze plek met veel historie. Wat ze wel boven tafel heeft gekregen volgt hier. Van 1879 tot 1892 huisde Jan Baukes Woudstra er, hij was landbouwer. Van 1892 tot 1900 was het huis in eigendom bij Hendrik Jansz Bosman. De landbouwer Lomme Hommes Siebenga boerde er van 1900 tot 1906. In 1906 kwam Albert Wijnstra, een kantoorbediende, er te wonen. In 1909 kocht de weduwe van notaris Verkouteren, Geeske Lucia Brucher, het pand. Jan Baukes Woudstra kocht de boerderij in dat zelfde jaar opnieuw terug en bleef eigenaar tot 1960.

Pake Rein Broersma huurde het geheel van 1939 tot 1949, waarna heit Wytze Broersma kans zag de boerderij en het land te kopen in 1960. Hij woonde er tot 1995, was veehouder, had daarnaast een loonbedrijf en begon er later ook nog een varkensfokkerij met gemiddeld dertig tot veertig varkens. De uitloop was naast de schuur, buiten op het beton en er was nooit gedoe over stankoverlast. Met andere boerderijen zoals die van Koopmans op nr. 61, ‘Semper Virens’ waar Jelle Siebenga boerde, ‘Maria Albertina’ waar voornoemde turner Durk de Vries werkte, en ‘Donglust’ met Sies Siebenga, had Oranjewoud toen nog een echt agrarisch hart. In 1974 werden de varkens van de hand gedaan en trok Andries met zijn echtgenote Griet bij pa in, na anderhalf jaar in Drachten te hebben gewoond.

De varkensschuur werd woongedeelte, pa en ma Broersma bleven in het oude woongedeelte wonen. Pa Broersma is overleden in 1995 en zo bleef ma alleen achter, terwijl Andries en echtgenote een oogje in het zeil konden houden. In 1978 werden Griet en Andries de nieuwe eigenaren van het pand. In vijftig jaar hebben zij de boerderij verbouwd tot de witte woonboerderij die het vandaag de dag is. We drinken nu dus ons kopje koffie op de plek waar vroeger de kraamkamer voor de varkens was.

Andries (74) groeide op aan de Prins Bernhardweg, ging naar de Albertine Agnesschool, en daarna naar de LTS aan de Burgemeester Falkenaweg. Ondertussen werkte hij thuis mee in het bedrijf van zijn vader. Heit kon tot dan toe dankzij hun trekker wat bijverdienen met zijn loonbedrijf: voor anderen maaien en sloten hekkelen. De koeien gingen toen weg en buurman Jopie Koopmans kocht al het land. Vader Wytze ging in gemeentedienst en had daarnaast de varkens. De jonge Andries wilde uiteindelijk graag timmerman worden en kon mooi het vak leren bij Gerrit Brouwer, die iets verderop woonde. Na zijn diensttijd pakte hij de draad weer op met klusmaat Pieter Hoekstra uit Katlijk en begon bij aannemer Jongsma in Mildam, later was hij nog werknemer bij Durox. Griet is geboren in Burgwerd, verhuisde daarna naar Hantumhuizen ten noorden van Dokkum, om uiteindelijk in Drachten te gaan wonen met haar ouders. Veel jongelui uit de regio gingen in die tijd uit in Drachten. Griet en Andries kwamen elkaar natuurlijk daar tegen aan de bar, vandaar…

Het grootste deel van zijn werkende loopbaan was Andries gemeenteambtenaar. Hij nam de baan van zijn vader over en was 35 jaar werkzaam voor de gemeente Heerenveen, tot 2013, als medewerker voor het beheer en onderhoud van de begraafplaatsen. Hij vond het mooi werk, met vrijheid, allerlei contacten en veel regelwerk.

Griet en Andries zijn zeer verknocht aan hun gouden plek in Oranjewoud, die Andries (handig zat!) helemaal heeft verbouwd. Dochter Gea woont hemelsbreed vlak achter hun woning, in Skoatterwald aan de Koetsier, als mooi toeval op het land dat vroeger bij de boerderij hoorde. Hun zoon Wilco woont ook in Heerenveen. Er zijn vijf kleinkinderen. Met oudjaar kwam de hele buurt elkaar een gelukkig nieuwjaar wensen Griet en Andries hebben het dorp zien veranderen: vroeger keek je uit op de weilanden, het was echt nog platteland en iedereen kende elkaar. Men deed veel samen en deelde wel en wee.

Met oudjaar kwam de hele buurt elkaar een gelukkig nieuwjaar wensen.

De school was fijn dichtbij en het dorpsfeest was een mooi gebeuren, met de spelletjes voor de kinderen. Met het verdwijnen van hotel Weener en café Oord verdwenen ook de ontmoetingsplekken voor de buurt. Mensen zijn nu meer op zichzelf en het is drukker in Oranjewoud, ervaren Griet en Andries. Hun buurman, boer Koopmans, woont er echter nog steeds. Met zijn 96 levensjaren is hij echt een overlever! Andries en Griet houden ook daar een oogje in het zeil.

De Broersma’s hebben als belangrijkste hobby hun tuin, die opgedeeld is in verschillende tuinkamers. Ze doen elk jaar dan ook heel enthousiast mee aan de activiteiten van tuinvereniging “Groei&Bloei”. Het gastenboek bevat heel veel lovende reacties. Bezoekers kunnen ook zichtbaar en hoorbaar kennismaken met de andere hobby van Andries, het houden van prachtige parkieten. Hij is een ervaren fokker en vertelde ons tussen neus en lippen door dat het vroegere Tropenfauna toentertijd uitzonderlijk gekleurde duiven bezat. De grote diversiteit aan kleuren kregen de duiven doordat hun eigenaar de eieren met kleurstof inspoot….. Trucje dus, maar wel betoverend.

Andries is nog altijd lekker actief, niet alleen voor zich zelf, maar ook bij anderen als vrijwillig hovenier. Griet en Andries wonen inmiddels al vijftig jaar in de voormalige boerderij. Ze hopen er nog vele jaren te wonen en te blijven genieten van hun grote tuin (4500m2) met vele verrassende plekjes in en om het huis. Een huis met veel verhalen en een rijke familiegeschiedenis.