Heidelaan 3

Wat hebben de heren Koers te vertellen over de Heidelaan?

Volgens Johan verloopt de hoogte van de laan nogal wat richting noorden. “Er is vanaf de Pr. Bernhardlaan tot aan de laatste woning een hoogteverschil van circa één meter. Met name het eerste deel blijkt nog van oorsprong een zandrug te zijn en voor de bebouwing begroeid met heide, vandaar de naam Heidelaan”. Dus hoe verder de Heidelaan in (dus richting het Meer) hoe lager het oppervlak van de laan.

In de winters stonden grote delen van de landerijen rondom de Heidelaan onder water.

Zo het volgende verhaal van Johan:

Het huisje van Bonne van de Bos (mogelijk achter in de Heidelaan) kwam ’s winters zo goed als in het water te liggen. Het water stond aan de drempel van de woning.

In 1963 viel de vorst al snel werd de kinderen in huis de schaatsen onder gebonden en… door de buitendeur op het ijs gezet!

Deze winter groeide uit tot een van de strenge winters van de eeuw. Door het vele landijs – “je kon naar Heerenveen Het Meer en tot ver in De Knipe schaatsen” – en later op sommige plaatsen twee meter sneeuw, leek de omgeving van de Heidelaan wel Siberië.

Aan de oostzijde liep parallel aan de Heidelaan één van de veenwijken in de volksmond “de Heidewijk” genoemd. Deze wijk werd o.a. door de tuinder Wouda gebruikt om met pramen de groente naar de veiling te Heerenveen ter brengen. Hendrik Koers heeft tijdens de oorlog en enkele jaren na de oorlog bij deze tuinder gewerkt en voer dus ook met de praam naar Heerenveen. Bij terugkeer voer hij voorbij de tuinderij en meerde af voor huize Koers om het middagmaal te nuttigen.

Eind veertiger jaren ging Hendrik Koers bij bussenbouwer Hainje aan de Leeuwarderstraatweg in Heerenveen werken.

Zou het er toen zo uitgezien hebben? Wij weten het niet. Kunt u ons helpen aan meer informatie en misschien wel foto’s uit die tijd?

Johan Koers, in 1953 geboren en daarna getogen aan de Heidelaan. En daar woont hij nog steeds, op zijn geboortegrond, al is het huis dat er aanvankelijk stond vervangen door de huidige woning.  Hij kent Oranjewoud zodoende door en door. Fetsje van der Meer heeft heel wat van zijn verhalen voor De Wâldknyn opgetekend. Zo kennen we Johan als en bekende verschijning en vooral: een verteller.

Buiten Oranjewoud is Johan Koers vooral bekend als organist. De organist van de doopsgezinde kerk van Heerenveen en Tjalleberd. In Oranjewoud is geen kerk- of concertorgel. Om orgel te kunnen spelen gaat hij dus van huis. Het is dan ook te begrijpen dat de meeste dorpsgenoten hem nog nooit hebben gehoord, of geen van zijn composities hebben beluisterd. Want behalve organist is Johan Koers ook componist. Hij schreef verschillende composities voor orgel, kamermuziek en koren. Dit werk is niet alleen door hemzelf, maar ook door verschillende andere organisten uitgevoerd. Er zijn CD’s verkrijgbaar waarop zijn composities, soms naast het werk van anderen, te horen zijn.

Eigentijds

Tijdens de wekelijkse kerkdiensten is Johan Koers vooral een gedegen organist. Zijn composities zijn duidelijk eigentijds. Dat betekent voor de gemiddelde luisteraar dat zijn werk, zoals een recensent in een vakblad beschrijft, “herhaald luisteren vraagt… zijn oeuvre is niet altijd even toegankelijk, maar beslist belangwekkend”.

Muzikale wortels   

Johan Koers vertelt gemakkelijk. Zo is te volgen hoe hij zich tot de musicus kon ontwikkelen die hij geworden is. Hij komt uit een muzikaal gezin. De familie bracht verschillende organisten, pianisten en slagwerkers voort. Zijn vader speelde ooit tuba in de Koninklijke Militaire Kapel. Als klein kind ging hij mee naar de kerk aan de Falkenaweg. Daar werd hij gefascineerd door het orgel. Al op zijn zevende begon hij orgel te spelen. Hij kreeg orgel- en pianoles. Johan Koers droomde van een loopbaan als organist en begon, na de middelbare school, aan de conservatoriumopleiding in Leeuwarden. Hoofdvak orgel, en bijvak piano. Al snel daarna bleek dat gezondheidsproblemen – een vergroeiing van zijn schouders – deze carrière in de weg stonden. Orgel spelen is fysiek zwaar. Hij beperkte zich tot minder zware, vaak toch bijzonder mooie, orgels, als bijvoorbeeld die in Heerenveen en Tjalleberd. Daarnaast gaf hij, tot voor enkele jaren, orgelles aan de muziekschool in Drachten. Nog heeft hij leerlingen.

Componist en dichter

In de jaren tachtig begon Koers zich ook op het componeren te richten. Hij schreef in opdracht, maar ook naar aanleiding van ingrijpende gebeurtenissen. Johan liet tijdens ons gesprek zijn “Invocation” horen, geschreven na het sterven van iemand in zijn omgeving. Inderdaad lag deze muziek niet echt gemakkelijk in mijn gehoor, maar zeker na zijn toelichting was het ook een aangrijpende ervaring. Al pratend blijkt Johan meer in zijn mars te hebben. Zo las hij enkele van zijn gedichten voor. In die rol kende ik hem nog niet. Een begenadigd man!

Inspiratie

De vraag dient zich aan waar hij zijn inspiratie vandaan haalt. Die komt, vertelt hij, – en gaat nog eens verzitten-, uit zijn leven hier in Oranjewoud en uit wat hij heeft meegekregen van de Franse cultuur. Zo is hij erg geboeid door de Franse orgelmuziek: “Het coloriet daarvan is mijn idioom”. Het is duidelijk dat we met Johan Koers een boeiend kunstenaar in ons dorp hebben. Een gemakkelijke, maar zeker niet oppervlakkige verteller. Wie meer over hem wil lezen verwijzen we naar zijn website, waar ook een opgave van zijn composities en CD’s te vinden is: www.johankoers.nl.